─
Abdullayev, A. (2020). System Of Information and
communication Technologies in the education. Science and Wordword, 2,
753. https://doi.org/10.1136/bmj.2.4220.753-b
─
Abdusselam, M. S., & Karal, H. (2020). The
effect of using augmented reality and sensing technology to teach magnetism in
high school physics. Technology, Pedagogy and Education, 29(4), 407–424. https://doi.org/10.1080/1475939X.2020.1766550.
─
Adell,
J. (1998). Redes
y educación. En
J. De Pablos
y J. Jiménez
(Eds.). Nuevas tecnologías, comunicación audiovisual y educación.
Barcelona: Cedecs.
─ Agabo, I. S. (2015). Factors influencing the use of Information and
Communication Technology (ICT). Teaching and Learning Compu- ter Studies in
Ohaukwu Local Governament Area of Ebonyi State-Nigeria. Journal of Education and
Practice,
6(7), 71-86.
─ Aguaded, I., López-Meneses,
E., & Alonso, L. (2010a). Innovating with Blogs in
University Courses: a Qualitative Study. The New Educational Review, 22(3-4), 103-115.
─ Aguaded, I., López-Meneses,
E., & Alonso, L. (2010b). Formación del profesorado y software social. Estudios
sobre educación, 18, 97-114.
─ Aguaded, J. I.,
López-Meneses, E., & Jaén, A. (2013). Portafolios electrónicos
universitarios para una nueva metodología de enseñanza superior. Desarrollo de
un material educativo multimedia (MEM). Revista de Universidad y Sociedad
del Conocimiento, 10(1), 7-28.
─ Akçayır, M., & Akçayır, G. (2017). Advantages and challenges
associated with augmented reality for education: A systematic review of the
literature. Educational
Research Review, 20, 1-11.
─
Almeida, L., y Freire, T. (2007). Metodologia da Investigação em Psicologia e Educação. Braga: Psiquilíbrios.
─ Álvarez, S., Delgado, L.,
Gimeno, M. Á., Martín, T., Almaraz, F. & Ruiz, C. (2017). El Arenero
Educativo: La Realidad Aumentada un nuevo recurso para la enseñanza [The
Educational Sandbox: Augmented Reality a new resource for teaching]. EDMETIC,
Revista de Educación Mediática y TIC, 6(1), 105-123. https://doi.org/10.21071/edmetic.v6i1.5810
─ Anguera, M.T. (1989). Metodología
de la observación en las ciencias Humanas. Cátedra.
─
Ateş, A. (2018). 7. sınıf fen ve teknoloji dersi
“maddenin tanecikli yapısı ve saf maddeler” konusunda artırılmış gerçeklik
teknolojileri kullanılarak oluşturulan öğrenme materyalinin akademik başarıya
etkisi (Yayın no. 531780). [Yüksek Lisans Tezi, Niğde Ömer Halisdemir
Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
─ Auld, L. (1995). Differences between 3D computing and virtual reality,
VR in the Schools. Virtual Reality and Education Laboratory, 1 (3). http://www.hitl.washington.edu/projects/knowledge_base/virtual-worlds/VR-in-Schools/
─
Aznar-Díaz. I., Romero-Rodríguez, J.M., y Rodríguez-García,
A.M. (2018). La tecnología móvil de Realidad Virtual en educación: una revisión
del estado de la literatura científica en España. EDMETIC, Revista de Educación Mediática y TIC, 7(1), 256-274. https://doi.org/10.21071/edmetic.v7i1.10139
─ Azuma, R. T. (1997). A survey of augmented reality. In Presence:
Teleoperators and Virtual Environments, 6, 355-385.
─ Bacca, J., Baldiris, S., Fabregat, R., Graf, S. & Kinshuk, G.
(2014). Augmented Reality Trends in Education: A Systematic Review of Re-
search and Applications. Educational Technology y Society, 17(4), 133-149.
─ Badia A, Chumpitaz, L;
Vargas, J; y Suárez, G (2016). La percepción de la utilidad de la tecnología
conforma su uso para enseñar y aprender. Revista Electrónica de
Investigación Educativa, 18 (3), 95-105.
─ Barroso Osuna, J.M, Cabero
Almenara, J., García, F., Calle, F., Gallego, O.M y Casado, I. (2017).
Diseño, producción, evaluación y utilización educativa de la Realidad Aumentada.
Sevilla; Secretariado de Recursos Audiovisuales y Nuevas Tecnologías.
Universidad de Sevilla.
─ Barroso Osuna, J.M, Cabero Almenara, J., y Llorente, M.C.
(2015). El diseño, la producción y la evaluación de TIC aplicadas a los
procesos de enseñanza y aprendizaje. En J. Cabero, J. Barroso, et al. (Eds.), Nuevos
retos en tecnología educativa (pp. 69–95). Síntesis.
─
Barroso Osuna, J.M, Cabero Almenara, J., y
Moreno-Fernández, A.M. (2016). La utilización de objetos de aprendizaje en
Realidad Aumentada en la enseñanza de la medicina. Innoeduca. International
Journal of Technology and Educational Innovation, 2(2), 77. https://doi.org/10.20548/innoeduca.2016.v2i2.2028
─ Barroso Osuna, J.M. y
Llorente, M.C. (2007). La alfabetización tecnológica. En J. Cabero Almenara (Coord.). Tecnología educativa, pp. 91-104.
McGraw-Hill.
─ Barroso Osuna, J.M., y
Gallego-Pérez, O.M. (2017). Producción de recursos de aprendizaje apoyados en
Realidad Aumentada por parte de los estudiantes de Magisterio [Learning
resource production in Augmented Reality supported by education students]. EDMETIC,
Revista de Educación Mediática y TIC, 6(1), 23-38. doi:
10.21071/edmetic.v6i1.5806
─ Basogain, X., Olabe, M.,
Espinosa, K., Rouèche, C. & Olabe, J. C. (2007, mayo). Realidad Aumentada
en la Educación: Una tecnología emergente. Comunicación presentada a Online
Educa Madrid 2007 en 7a Conferencia Internacional de la Educación y la
Formación basada en las Tecnologías. Madrid.
─ Bicen, H. y Bal, E. (2016). Determination of student opinions in
augmented reality. World Journal on Educational Technology: Current Issues, 8(3), 205-209.
─ Billinghurst, M., & Duenser, A. (2012). Augmented reality in the
classroom. Computer,
45 (7),
56–63. https://doi.org/10.1109/MC.2012.111.
─
Billinghurst, M.; Kato, H. & Poupyrev, I. (2001).
The magicbook-moving seamlessly between reality and virtuality. IEEE Computer Graphics and Applications, 1(21),
6-8.
─ Bisquerra, R (2009). Metodología de la investigación educativa. Madrid. La Muralla
─ Blas-Padilla, D., (2020). Mecanismos. Unidad didáctica en Realidad Aumentada. Sevilla, AFOE.
─
Blas-Padilla, D., Jaén-Martínez, A. y
López-Meneses, E. (2022). Recursos de Realidad Aumentada para la innovación
educativa. En D. Blas-Padilla, E. Ordóñez-Olmedo, E., A. Luque, A., y J.
López-Belmonte, J. Educación global en contextos formativos (pp. 9-31). Dykinson.
─
Blas-Padilla, D.; Vázquez-Cano, E.;
Morales-Cevallos, M. B.; López-Meneses, E. (2019). Uso de apps de realidad
aumentada en las aulas universitarias. Campus Virtuales, 8(1), 37-48
─ Bressler, D. M. & Bodzin, A. M. (2013). A mixed methods assessment
of students’flow experiences during a mobile augmented reality science game. Journal of Computer Assisted
Learning, 29(6),
505-517.
─ Brinson, J. R. (2017). A further characterization of empirical research
related to learning outcome achievement in remote and virtual science labs. Journal
of Science Education and Technology, 26,546-560.
https://doi.org/10.1007/s10956-017-9699-8.
─ Briones, G. (1990). Métodos y ciencias de la investigación para las
ciencias sociales. México: Trillas.
─ Burgos-Videla, C., Vázquez-Cano,
E., López-Meneses, E. & Adaos-Orrego, R. (2021). PROYECTO DIFPRORET:
Análisis de las dificultades, propuestas y retos educativos ante el COVID-19. International Journal of Educational Research and Innovation (IJERI), 15, 17-34. https://doi.org/10.46661/ijeri.5145
─ Cabero Almenara, J. (2010).
Los retos de la integración de las TIC en los procesos educativos. Límites y
posibilidades. Perspectiva educacional. Formación de profesores, 48 (1),
32-61
─ Cabero Almenara, J. (2015).
Reflexiones educativas sobre las tecnologías de la información y la
comunicación (TIC). Tecnología, ciencia y educación, I, 19-27.
─ Cabero Almenara, J. (2017).
Presentación: Aplicaciones de la Realidad Aumentada en Educación. Revista de
Educación Mediática y TIC, 6 (1), 4-8.
─ Cabero Almenara, J. (2020).
Aprendiendo del tiempo de la COVID-19. Revista electrónica Educare,
Suplemento Especial, 24, 1-3. https://doi.org/10.15359/ree.24-S.2
─
Cabero Almenara, J. y Barroso Osuna, J. (2016a). The educational possibilities of Augmented Reality. NAER. New Approaches in
Educational Research, 5(1), 44-50. https://doi.org/10.7821/naer.2016.1.140
─ Cabero Almenara, J. y
Barroso Osuna, J. (2016b). Ecosistema de aprendizaje con realidad aumentada:
posibilidades educativas. TCyE:
Tecnología, Ciencia y Educación,
5, 141-154
─ Cabero Almenara, J. y
Barroso Osuna, J. (2018). Los escenarios tecnológicos en Realidad Aumentada
(RA): posibilidades educativas. Aula Abierta,
47, 3, 327-336. DOI: https://doi.org/10.17811/rifie.47.3.2018.327-336
─ Cabero Almenara, J. y
García-Jiménez, F. (coords.) (2016). Realidad
aumentada. Tecnología para la formación. Síntesis.
─ Cabero Almenara, J. y
Martínez, A. (2019). Las Tecnologías de la Información y Comunicación y la
formación inicial de los docentes. Modelos y competencias digitales. Profesorado.
Revista de Currículum y Formación de Profesorado, 23(3), 247-268. https://doi.org/10.30827/profesorado.v23i3.9421
─ Cabero Almenara, J. y
Pérez-Río, J. L. (2018). Validación del modelo TAM de adopción de la Realidad
Aumentada mediante ecuaciones estructurales. Estudios sobre Educación, 34, 129-153.
─ Cabero Almenara, J. y Roig,
R. (2019). The motivation of Technological Scenarios in Augmented Reality (AR):
Results of different experiments. Applied Sciences, 9, 2907.
doi:10.3390/app9142907.
─ Cabero Almenara, J. y
Ruiz-Palmero, J. (2018). Las Tecnologías de la Información y Comunicación para
la inclusión: reformulando la brecha digital. International Journal of Educational Research and Innovation (IJERI), 9, 16-30.
https://www.upo.es/revistas/index.php/IJERI/article/view/2665
─ Cabero Almenara, J. y
Valencia-Ortiz, R. (2019). Tecnologías de la información y la comunicación para
la inclusión: una mirada desde Latinoamérica. Aula Abierta, 48(2),
139-146.
─ Cabero Almenara, J., Barroso
Osuna, J., Llorente, C. y Fernández-Martínez, Mª. M. (2019). Educational Uses of Augmented Reality (AR): Experiences in Educational
Science. Sustainability,
11,
4990;
https://dx.doi.org/10.3390/su11184990
─
Cabero Almenara, J., Barroso Osuna, J., y Obrador, M. (2017). Augmented
reality applied to the teaching of medicine. Educacion Medica, 18(3),
203–208. https://doi.org/10.1016/j.edumed.2016.06.015
─ Cabero Almenara, J.,
García-Jiménez, F., y Barroso Osuna, J. (2016). La producción de objetos de
aprendizaje en “Realidad Aumentada”: la experiencia del SAV de la Universidad
de Sevilla International Journal of Educational Research and Innovation
(IJERI), 6, 110-123. http://hdl.handle.net/11441/41045
─ Cabero Almenara, J., Leiva
Olivencia, J. J., Moreno-Martínez, N. M., Barroso Osuna, J. y López Meneses, E.
(2016). Realidad aumentada y educación. Innovación en contextos formativos.
Octaedro.
─ Cabero Almenara, J.,
Llorente Cejudo, M. C., y Gutiérrez-Castillo, J.J. (2017). Los alumnos como
evaluadores de objetos de aprendizaje en Realidad Aumentada. RED. Revista de Educación a Distancia, 53,
1-17.
─ Cabero Almenara, J.,
Vázquez-Cano, E. y López-Meneses, E. (2018). Uso de la realidad aumentada como
recurso didáctico en la enseñanza universitaria. Formación Universitaria,
11(1) 25-34. http://dx.doi.org/10.4067/S0718-50062018000100025
─ Cabero Almenara, J.,
Vázquez-Cano, E., López Meneses, E., y Jaén Martínez, A. (2020). Posibilidades
formativas de la tecnología aumentada. Un estudio diacrónico en escenarios
universitarios. Revista Complutense de Educación, 31(2), 143-154.
https://dx.doi.org/10.5209/rced.61934
─ Cabero Almenara, J., y
Barroso Osuna, J. (2015) Nuevos retos en tecnología educativa. Madrid:
Síntesis
─ Cabero Almenara, J., y
Infante, A. (2014). Empleo del método Delphi y su empleo en la investigación en
comunicación y educación. EDUTEC, Revista Electrónica de Tecnología
Educativa. 48. https://www.edutec.es/revista/index.php/edutec-e/article/view/187
─ Cabero Almenara, J., y
Puentes Puente, A. (2020). La Realidad Aumentada: Tecnología emergente para la
sociedad del aprendizaje. AULA Revista De Humanidades Y Ciencias Sociales,
66(2), 35-51. https://doi.org/10.33413/aulahcs.2020.66i2.138
─ Cabero Almenara, J.; De la
Honras, I. y Sánchez, J.M. (coords.) (2018). La Realidad aumentada como
herramienta educativa. Aplicación a la Educación Infantil, Primaria, Secundaria
y Bachillerato. Pirámide.
─ Cabero, J. y Marín, V. (2013). Valoración del entorno
formativo universitario Dipro 2.0. Profesorado. Revista de Curriculum y
formación del profesorado, 17(2), 369-383
─ Cabero, J., Vázquez-Cano,
E., Villota-Oyarvide, W., y López-Meneses, E. (2021). Innovation in the
University Classroom Through Augmented Reality. Analysis From the Perspective
of the Spanish and Latin American Students. Revista Electrónica Educare,
25(3), 1-17. https://doi.org/10.15359/ree.25-3.1
─ Campos, M. N., Ramos, M., y
Moreno, A.J. (2020). Realidad virtual
y motivación en el contexto educativo: Estudio bibliométrico de los últimos
veinte años de Scopus. Alteridad, 15(1), 47-60.
https://doi.org/10.17163/alt.v15n1.2020.04
─ Cañete, D., Torres Gastelú,
C., Lagunes Domínguez, A., & Gómez García, M. (2022). Competencia digital
de los futuros docentes en una Institución de Educación Superior en el
Paraguay. Pixel-Bit. Revista De Medios Y Educación, 63, 159-195. https://doi.org/10.12795/pixelbit.91049
─ Carceller-Genovés, I. (2020). La realidad
aumentada como herramienta de enriquecimiento del proceso de aprendizaje. Edetania.
Estudios Y Propuestas Socioeducativas, 56, 169-184. https://doi.org/10.46583/edetania_2019.56.472
─ Carozza, L., Tingdahi, D., Bosché, F. & Gool, L. (2014). Markerless
Vi- sion-Based Augmented Reality for Urban Planning. Computer-Aided Civil
and Infrastructure Engineering, 29(1), 2-17. https://doi.org/10.1111/j.14
67-8667.2012.00798.x
─ Casey, L.L. (1994). Realidad
Virtual. McGrawHill.
─ Castaño, C. y Llorente, Mª.
(2007). La organización de los escenarios tecnológicos. La influencia de las
TIC en la organización educativa. En J. Cabero. (Coord.). Tecnología educativa, pp. 281-296. McGraw-Hill.
─
Castellano, T. y Santacruz, L. (2018). EnseñAPP:
Aplicación Educativa de Realidad Aumentada para el Primer ciclo de Educación
Primaria. Revista Iberoamericana de Tecnología en Educación y Educación en
Tecnología, 21, 7-14.
─ Castells, M. (2000). La era de la información. Economía, sociedad
y cultura. La sociedad en red. Alianza Editorial.
─ Cawood, S. & Fiala, M. (2008). Augmented Reality: A Practical
Guide. Pragmatic
Bookshelf.
─ Chang, H. (2018). Students’ representational competence with drawing
technology across two domains of science. Science Education, 102(5), 1129-1149.
https://doi.org/10.1002/sce.21457
─ Chang, S.-C., y Hwang, G.-J. (2018). Impacts of an augmented
reality-based flipped learning guiding approach on students’ scientific project
performance and perceptions. Computers & Education, 125, 226–239. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2018.06.007.
─ Chao, J., Chiu, J. L., DeJaegher, C. J., & Pan, E. A. (2016).
Sensor-augmented virtual labs: Using physical interactions with science
simulations to promote understanding of gas behavior. Journal of Science
Education and Technology, 25, 16-33. https://doi.org/0.1007/s10956-015-9574-4
─ Checa, F. (2010). El uso de
metaversos en el mundo educativo: gestionando conocimiento en second life. Revista
de Docencia Universitaria, 8 (2), 147‐159.
─ Chen, C.-H., Chou, Y.-Y., & Huang, C.-Y. (2016). An
augmented-reality-based concept map to support mobile learning for science. The Asia-Pacific Education
Researcher, 25(4),
567–578. https://doi.org/10.1007/s40299-016-0284-3.
─
Chen, P., Liu, X.,
Cheng, W., Huang, R. (2017). A review of using augmented reality in education from
2011 to 2016. In E. Popescu (Ed.), Innovations in smart learning (pp.
13–18). Springer.
─ Cheng, K. H. (2017). Reading an augmented reality book: An
exploration of learnerścognitive load, motivation, and attitudes. Australasian
Journal of Educational Technology, 33(4), 53–69. https://doi.org/10.14742/ajet.2820
─ Cheng, K.-H., & Tsai, C.-C. (2014). Children and parents’ reading of
an augmented reality picture book: Analyses of behavioral patterns and
cognitive attainment. Computers & Education, 72, 302–312. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2013.12.003.
─ Chicaiza-Vinueza, V. J.,
Padilla, R. R., Chicaiza-Guayta, S. M., y Guanoluisa, L. (2022). Tecnología de
Realidad Aumentada en el Inter - Aprendizaje. Recimundo, 6(1), 145-155.
─ Chien, Y.-C., Su, Y.-N., Wu,
T.-T., & Huang, Y.-M. (2017). Enhancing students’ botanical
learning by using augmented reality. Universal Access in the Information
Society, 18, 231-241. https://doi.org/10.1007/s10209-017-0590-4.
─
Chien-Huan, C., Chien-Hsu, C., & Tay-Sheng,
J. (2011). Use of tangible and augmented reality models in engineering graphics
courses. Journal of Professional Issues in Engineering Education and
Practice, 137(4), 267–276. https://doi.org/10.1061/(ASCE)EI.1943-5541.0000078
─ Chin-Ming, C. y Yen Nung, T. (2011). Interactive augmented reality
system for enhancing library instruction in elementary schools. Computers & Education, 59, 638-652.
─ Chu, H. C., Hwang, G. J. & Tsai, C. C. (2010). A knowledge
engineering approach to developing mindtools for context-aware ubiquitous
learning. Computers
& Education, 54(1), 289-297.
─ Cihak, D. F., Moore, E. J., Wright, R. E., McMahon, D. D., Gibbons, M.
M., & Smith, C. (2016). Evaluating augmented reality to complete a chain
task for elementary students with autism. Journal of Special Education Technology, 31(2), 99–108. https://doi.org/10.1177/0162643416651724.
─ Clark, A., y Dunser, A. (2012). An interactive augmented reality
coloring book. 2012 IEEE Symposium on 3D User Interfaces (3DUI).
https://doi.org/10.1109/3DUI. 2012.6184168.
─ Cobo Romaní, C y Moravec,
J.W. (2011). Aprendizaje Invisible. Hacia una nueva ecología de la
educación. Collecció Transmedia XXI. Laboratori de Mitjans Interactius /
Publicacions i Edicions de la Universitat de Barcelona.
─ Coll, C. y Monereo, C.
(2008). Psicología de la educación virtual. Madrid: Morata.
─ Cózar-Gutiérrez, R., y
Sáez-López, J. M. (2017). Augmented reality, projects in
primary school: experiences and cases in Social Sciences. EDMETIC, Revista de
Educación Mediática y TIC, 6(1), 165-180. http://bit.ly/2PZExXT
─ Cubillo, J., Martín, S., Cantro,
M., & Colmenar, A. (2014). Recursos digitales autónomos mediante Realidad
Aumentada [Autonomous digital resources through Augmented Reality]. RIED,
17(2), 241-274. http://bit.ly/2OSqWT2.
─ Cuendet, S, Bonnard, Q, Son Do-Lenh, Dillenbourg, P (2013). Designing
augmented reality for the classroom, Computers & Education, Vol 68,
557-569. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2013.02.015.
─
Danaei, D., Jamali, H. R., Mansourian, Y., &
Rastegarpour, H. (2020). Comparing reading comprehension between children
reading augmented reality and print storybooks. Computers & Education, 153,
1–10. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2020.103900.
─ Danaei, D., Jamali, H.R., Mansourian, Y. y Rastegarpour, H. (2020).
Comparing reading comprehension between children reading augmented reality and
print storybooks. Computers & Education, 153, 1-10. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2020.103900
─
De
la Horra, I. (2017). Realidad aumentada, una revolucion educativa. EdMETIC,
Revista de Educacion Mediatica y TIC,6(1), 9-22.
doi:10.21071/edmetic.v6i1.5762.
─ De la Rosa, D., &
Carrascal, S. (2020). Education for Sustainable
Development: a study on the dissemination and contextualization of education in
the written media in Spain: El Mundo, ABC and La Vanguardia. Revista interdisciplinar de
Ciencias de la Comunicación y Humanidades, 16, 317-334.
─ De Lara Guijarro, E., y
Ballesteros-Velázquez, B. (2009). Métodos de investigación en educación
social. UNED.
─ De Pablos-Pons, J. (2013).
La formación e investigación en el campo de la tecnología educativa. Revista
Fuentes, 13, 9-16.
─ De Pablos-Pons, J. (2015).
Los centros educativos ante el desafío de las tecnologías digitales. Educatio
Siglo XXI, 33(3), 259-262.
─ De Pablos-Pons, J.,
Colás-Bravo, P., Conde-Jiménez, J., & Reyes-de Cózar, S. (2017). La
competencia digital de los estudiantes de educación no universitaria: variables
predictivas. Bordón. Revista de Pedagogía, 69(1), 169-185.
─ De Pedro, J. (2011).
Realidad Aumentada: un nuevo paradigma en la educación superior. En E. Campo,
M. García, E. Meziat & L. Bengochea (Eds.), Educación y sociedad (pp.
300-307). Chile: Universidad La Serena.
─
Demirel, T. (2017). Argümantasyon yöntemi
destekli artırılmış gerçeklik uygulamalarının akademik başarı, eleştirel
düşünme becerisi, fen ve teknoloji dersine yönelik güdülenme ve argümantasyon
becerisi üzerindeki etkisinin incelenmesi (Publication No. 485615) [Doktora
Tezi, Çukurova Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=RrI-Krk3A-RkF4YfHofuk1IFVU2HrhIP6Kpe1mBtRryxu9i6r6V8m9yZccrAQ3t_.
─
Denzin, N (1978). The Research Act. Nueva York:
McGraw Hill.
─ Di Serio, A., Ibáñez, M.
B. y Delgado, C. (2013). Impact of an augmented
reality system on students’ motivation for a visual art course. Computers & Education, 68, 586-596.
http://dx.doi.org/10.1016/j.compedu.2012.03.002
─ Díaz, M. (2016). Augmented reality versus virtual reality: The battle is
real. Techcrunch. http://techcrunch.com/2016/01/04/ar-vs-vr-the-battle-is-real/?ncid=rss
─
Donolo, D. S. (2009). Triangulación:
procedimiento incorporado a nuevas metodologías de investigación. Revista
Digital Universitaria, 10 (8), 1-5.
─ Duarte, A. (2002). Nuevas Tecnologías,
nuevos lenguajes. En J. Rodríguez, P. Román, y J. Barroso (Coords.). Las
Nuevas Tecnologías Aplicadas a la Educación: Nuevos retos para la formación.
Grupo Investigación Didáctica (G.I.D.) de la Universidad de Sevilla.
─ Duenser, A. (2008). Supporting low ability readers with interactive
augmented reality. In Annual review of CyberTherapy and telemedicine:
Changing the face of healthcare (pp. 41–48).
─ Duenser, A., y Hornecker, E. (2007a). An observational study of children
interacting with an augmented story book. In K. Hui, Z. Pan, R. C. Chung, C. C.
L. Wang, X. Jin, S. G€obel, et al. (Eds.). Technologies for E-learning and
digital entertainment (pp. 305–315). https://doi.org/10.1007/978-3-540-73011-8_31.
─ Duenser, A., y Hornecker, E. (2007b). Lessons from an AR book study. Proceedings
of the 1st International Conference on Tangible and Embedded Interaction,
179–182. https://doi.org/10.1145/1226969.1227006.
─ Dunleavy,
M., y Dede, C. (2014). Augmented Reality Teaching and Learning. In J. Michael
Spector, M. David Merrill, J. Elen, & M. J. Bishop (Eds.), Handbook of
Research on Educational Communications and Technology (pp. 735-745). New York:
Springer. http://dx.doi.org/10.1007/978-1-4614-3185-5_59
─ Durall, E., Gros, B., Maina, M., Johnson, L., & Adams, S. (2012). Perspectivas tecnológicas: educación superior en Iberoamérica
2012-2017.
Austin, Texas: The New Media Consortium.
─ Echevarría, J. (2000). La
revolución doméstica mete el mundo en casa a través de las nuevas tecnologías. Consumer,
29.
─ Efstathiou, I., Kyza, E. A., & Georgiou, Y. (2018). An inquiry-based
augmented reality mobile learning approach to fostering primary school
students’ historical reasoning in non-formal settings. Interactive Learning
Environments, 26(1), 22–41. https://doi.org/10.1080/10494820.2016.1276076.
─ Eiksund, O. (2012). Children’s Interaction with augmented reality
storybooks. https://bora.uib.no/handle/1956/5716.
─ Engen, B. K. (2019). Understanding social and cultural aspects of
teachers’ digital competencies. Comunicar, 61, 9-19. https://doi.org/10.3916/C61-2019-01
─
Erbaş, Ç. (2016). Mobil artırılmış gerçeklik
uygulamalarının öğrencilerin akademik başarı ve motivasyonuna etkisi
(Publication No. 426260) [Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi].
YÖK Ulusal Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=
Br_XTptK8CZ70f0JGX9xEltUSW3kVOxPJdZwc4rZSz64vEflhm9Ma2n1qa5LUVom.
─
Eroğlu, B. (2018). Ortaokul öğrencilerine
astronomi kavramlarının artırılmış gerçeklik uygulamaları ile öğretiminin
değerlendirilmesi (Publication No. 494315) [Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz
Teknik Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=vbVkXe1KChYWNElr1MuLZljgZm6rKaRmF5EHrhcihUyU5PogLeUcQ9rbYCxW7aOO.
─
Escamilla, J., Venegas, E., Fernández, K.,
Fuerte, K., Román, R., Abrego, G., Murillo, A., y Guijosa, C. (2017). Realidad
Aumentada y Virtual. EduTrends. https://bit.ly/2UMtrbB
─ Escobar, J., y Cuervo, A.
(2008). Validez de contenido y juicio de experto: una aproximación a su
utilización. Avance en Medicina, 6, 27–36.
─
Espejo-Villar, L.B., Lázaro-Herrero, L., y
Álvarez-López, G. (2022). UNESCO Strategy and Digital Policies for Teacher
Training: The Deconstruction of Innovation in Spain. Journal of New
Approaches in Educational Research, 11(1), 15-30. https://doi.org/10.7821/naer.2022.1.812
─ Estebanell, M., Ferrés, J., Cornellà, P. y Codina, D. (2012). Realidad aumentada y códigos
QR en educación, en J. Hernández, M. Pennesi, D. Sobrino y A. Vázquez (Coords),
Tendencias emergentes en educación con TIC. Editorial Espiral.
─ Esteve, F. (2016). Bolonia y
las TIC: de la docencia 1.0 al aprendizaje 2.0. La cuestión universitaria,
5, 58-67.
─ Fabregat Gesa, R (2012).
Combinando la realidad aumentada con las plataformas de e-elearning
adaptativas. Enl@ce: Revista Venezolana de Información, Tecnología y
Conocimiento, 9(2),69-78.
https://www.redalyc.org/articulo.oa?id=82323417005
─ Fernández, E., Leiva
Olivencia, J. J., y López-Meneses, E. (2017). Formación en competencias
digitales en la universidad. Percepciones del alumnado. Campus Virtuales, 6(2),
79-89.
─
Fidan, M. (2018). Artırılmış gerçeklikle
desteklenmiş probleme dayalı fen öğretiminin akademik başarı, kalıcılık, tutum
ve özyeterlikinancına etkisi (Publication No. 504726) [Doktora Tezi, Bolu Abant
İzzet Baysal Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key = MzP7PYssFqdb3WIjlroAkfuvNvgQvZ0h9CfkijmX79ZQNb-DuzyMyPvvGEeOAyv.
─
Fombona, J. y
Vázquez-Cano, E. (2020). Posibilidades de utilización de la geolocalización y
realidad aumentada en el ámbito educativo.
Educación XX1, 20(2), 319–342. https://doi.org/10.5944/educXX1.10852
─ Fombona,
J., Pascual-Sevillano, M.A., y González-Videgaray, M. (2017). M-learning y
realidad aumentada: Revisión de literatura científica en el repositorio WoS. Comunicar,
25(52), 63-72. https://doi.org/10.3916/C52-2017-06
─ Fombona, J., Vázquez-Cano,
E. y Del Valle-Mejías (2018). Análisis de la geolocalización y realidad
aumentada en dispositivos móviles, propuestas socio-educativas relacionadas con
el entorno y las salidas de campo. Profesorado. Revista de Currículum y
formación del profesorado, 22(4), 197-222.
http://dx.doi.org/10.30827/profesorado.v22i4.8413
─ Fombona, J., y Pascual, Mª.
A. (2017). La producción científica sobre Realidad Aumentada, un análisis de la
situación educativa desde la perspectiva SCOPUS. Revista Edmetic, 6(1),
39-61.
─ Fombona, J., y Vázquez-Cano,
E. (2017). Posibilidades de utilización de la Geolocalización y Realidad
Aumentada en el ámbito educativo. Educación XX1, 20(2), 319-342.
https://doi.org/10.5944/educxx1.19046
─ Forni,
Pablo, & Grande, Pablo De. (2020). Triangulación y métodos mixtos en las
ciencias sociales contemporáneas. Revista mexicana de sociología, 82(1),
159-189. Epub 30 de junio de 2020. https://doi.org/10.22201/iis.01882503p.2020.1.58064
─ Fracchia, C.C., Alonso, A. C., & Martins, A. (2015). Realidad Aumentada aplicada
a la enseñanza de Ciencias Naturales. TE
& ET, 16, 7-15. http://bit.ly/362mOpl.
─ Froehlich, D. (2018). Non-Technological Learning Environments in a
Technological World: flipping Comes to The Aid. Journal of new Approaches in
Educational Research, 7(2), 88-92. https://doi.org/10.7821/naer.2018.7.304
─ Furió, M. C. Seguí, J. y
Vivó, R. (2015). Mobile learning vs. Traditional
classroo lessons: a comparative study. Journal of Computer Assisted Learning, 31, 189-201.
─ Gan, H. S., Tee, N. Y. K., Bin Mamtaz, M. R., Xiao, K., Cheong, B. H.-P.
& Liew, O. W. (2018). Augmented reality experimentation on oxygen gas
generation from hydrogen peroxide and bleach reaction: Augmented Reality
Experimentation on Oxygen Gas Generation. Biochemistry and Molecular Biology Education, 46(3), 245–252.
https://doi.org/10.1002/bmb.21117.
─ García, I., Peña-López, I.,
Johnson, L., Smith, R., Levine, A., & Haywood, K. (2010). Informe
Horizon: Edición Iberoamericana 2010. Austin, Texas: The New Media
Consortium.
─ Gavish, N., Gutiérrez, T.,
Webel, S., Rodríguez, J., Peveri, M., Bockholt, U., & Franco, T. (2015). Evaluating virtual reality and augmented reality training for industrial
maintenance and assembly tasks. Interactive Learning Environments, 23(6), 778-798.
─ Gavish, N; Gutiérrez, T;
Webel, S; Rodríguez, J; Peveri, M, Bockholt, U y Tecchia, F (2015) Evaluating
virtual reality and augmented reality training for industrial maintenance and
assembly tasks, Interactive Learning Environments, 23:6, 778-798, DOI:
10.1080/10494820.2013.815221
─ Georgiou, Y., y Kyza, E. A. (2018). Relations between student
motivation, immersion and learning outcomes in location-based augmented reality
settings. Computers
in Human Behavior, 89, 173–181. https://doi.org/10.1016/j.chb.2018.08.011.
─ Gil-Gómez, B., &
Pascual-Ezama, D. (2012). La metodología Delphi como técnica de estudio de la
validez de contenido. Anales de psicología, 28(3), 1011–1020.
https://doi.org/10.6018/analesps.28.3.156211
─
Gómez, M.,
Trujillo, J. M., Aznar, I., y Cáceres, M. P. (2018). Augment reality
and virtual reality for the improvement of spatial competences in physical
education. Journal of Human Sport and Exercise, 13(2proc), 189–198. https://doi.
org/10.14198/jhse.2018.13.Proc2.03
─ Gómez-Galán, J.,
Martín-Padilla, A. H., Bernal-Bravo, C. y López-Meneses, E. (2017). Los MOOC y
la Educación Superior. Nuevas posibilidades para la innovación y la formación
permanente. Octaedro
─
Gómez-Galán, J., Vázquez-Cano, E., Luque de la
Rosa, A., y López-Meneses, E. (2020). Socio-Educational
Impact of Augmented Reality (AR) in Sustainable Learning Ecologies: A Semantic
Modeling Approach. Sustainability, 12(21),
9116; https://doi.org/10.3390/su12219116
─ Gómez-García, G., Rodríguez Jiménez, C., y
Marín Marín, J. A. (2020). La trascendencia de la Realidad Aumentada en la
motivación estudiantil. Una revisión sistemática y meta-análisis. Alteridad,
15(1), 36-46. https://doi.org/10.17163/alt.v15n1.2020.03
─ Gómez-García, G., Rodríguez-Jiménez, C., y
Ramos, M. (2019). Virtual Reality in Physical Education
area. Journal
of Sport and Health Research, 11, 177-186.
─ Gómez-Parra, M.ª E., &
Huertas-Abril, C. A. (2019). La importancia de la competencia digital para la
superación de la brecha lingüística en el siglo XXI: Aproximación, factores y
estrategias. EDMETIC, Revista de Educación Mediática y TIC, 8(1),
88-106.
https://doi.org/10.21071/edmetic.v8i1.11095
─
González-Pérez, A., y Cerezo-Cortijo, I. (2020).
Implicaciones pedagógicas de la realidad aumentada para la mejora de la
enseñanza de las ciencias en Primaria. RIITE Revista Interuniversitaria
de Investigación en Tecnología Educativa, 9, 1-16. https://doi.org/10.6018/riite.444961
─ González-Sanmamed, M.
(2007). Las TIC como factor de innovación y mejora de la calidad de la
enseñanza. En J. Cabero (Coord.). Tecnología educativa, pp 219-232.
McGraw-Hill.
─
González-Soto,
A. P., Gisbert,
M., Guillén, A.,
Jiménez, B., Lladó,
F., y Rallo,
R. (1996). Las nuevas tecnologías en la educación. EDUTEC, Revista
Electrónica de Tecnología Educativa, 95, 409-422
─ Gordon, T. J. (1994). The Delphi method. Washington D. C: United
Nations University.
─ Grasset, R., Dünser, A., & Billinghurst, M. (2008). Edutainment with
a mixed reality book: A visually augmented illustrative childrens’ book. Proceedings
of the 2008 International Conference on Advances in Computer Entertainment
Technology, 292–295. https://doi.org/10.1145/1501750.1501819
─ Gros, B. (2001). De la cibernética clásica a la cibercultura:
herramientas conceptuales desde donde mirar el mundo cambiante. Education in The Knowledge Society (EKS),
2(1), 1-10 https://doi.org/10.14201/eks.14152
─
Güngördü, D. (2018). Artırılmış gerçeklik
uygulamalarının ortaokul öğrencilerinin atom modelleri konusuna yönelik başarı
ve tutumlarına etkisi (Publication No. 531961) [Yüksek Lisans Tezi, Kilis 7
Aralık Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=
as2oTjW5jfr9IKSvmCdJYrxiozOVh94UQzW4UzoV3L-OVxiYyGm39XI0vsavRZxB.
─ Gutiérrez-Porlán,
I. (2014). Perfil
del profesor universitario español en torno a las competencias en tecnologías
de la información y la comunicación. Píxel-Bit.
Revista de Medios y Educación, 44, 51-65.
─ Ha, T., Lee, Y., y Woo, W.
(2010). Digilog book for temple bell tolling experience
based on interactive augmented reality. Virtual Reality, 15(4), 295–309. https://doi.
org/10.1007/s10055-010-0164-8.
─ Hammersley, M., &
Atkinson, P (1994). Etnografía. Métodos de investigación. Paidós.
─ Han, J., Jo, M., Hyun, E.
& So, H. (2015). Examining young children’s perception
toward augmented reality-infused dramatic play. Education Technology
Research Development, 63, 455-474.
─
Hidalgo-Cajo, B.G, Hidalgo-Cajo, D.,
Montenegro-Chanalata, M. & Hidalgo-Cajo, I. (2021). Realidad aumentada como
recurso de apoyo en el proceso enseñanza-aprendizaje. Revista Electrónica
Interuniversitaria de Formación del Profesorado, 24(3), 43-55.
─ Hidalgo-Cajo, B.G., y
Gisbert-Cervera, M. (2022). Factores determinantes que permiten establecer
tipologías de profesorado en el contexto de la innovación tecnológica
educativa. Revista de Educación a Distancia (RED), 22(69).
https://doi.org/10.6018/red.499171
─
Hoadley, C. y Kali, Y. (2019). Five waves of
conceptualizing knowledge and learning for our future in a networked society.
En Y. Kali, A. Baram-Tsabary, A., Schejter (Eds.). Learning in a networked
society: Spontaneous and designed
technology enhanced learning communities.Springer.
─ Hood, K. (2017). Telling Active Learning Pedagogies Apart: from theory
to practice. Journal of new Approaches in Educational Research, 6(2),
144-152. https://doi.org/10.7821/naer.2017.7.237
─ Horizon Report NMC (2016) Higher Education Edition. http://www.nmc.org/publication/nmc-horizon-report-2016-higher-education-edition/
─
Horizon
Report NMC (2016).
2016 K-12 Edition. http://www.nmc.org/publication/nmc-cosn-horizon-report-2016-k-12-edition/
─ Hornecker, E., y Dünser, A. (2007). Supporting early literacy with augmented books - experiences with an exploratory study. In Proceedings of the German society of informatics annual conference (GIJahrestagung). K€ollen verlag.
─
Hou,
H.; Fang, Y.; Tang, J. T. (2021). Designing an alternate reality board game
with augmented reality and multi-dimensional scaffolding for promoting spatial
and logical ability. Interactive Learning Environments, 1-21. https://doi.org/10.1080/10494820.2021.1961810
─ Hsu, T.-C. (2017). Learning English with augmented reality: Do learning
styles matter? Computers & Education, 106, 137–149. https://doi.org/10.1016/j.
compedu.2016.12.007.
─ Hung, H. L., Altschuld, J. W. & Lee, Y. (2008). Methodological and
conceptual issues confronting a cross-country Delphi study of educational
program evaluation. Evaluation and Program Plannin, 31, 191-198.
─ Hung, P. H., Hwang, G. J., Lin, Y. F., Wu, T. H. & Su, I. H. (2013).
Seamless connection between learning and assessmentapplying progressive
learning tasks in mobile ecology inquiry. Educational Technology & Society, 16(1), 194-205.
─
Hung, Y.H., Chen, C.H., & Huang, S.W.
(2017). Applying augmented reality to enhance learning: A study of different
teaching materials. Journal of Computer Assisted Learning, 33(3),
252-266. https://doi.org/10.1111/jcal.12173
─
Ibáñez, M.B.; Delgado-Kloos, C. (2018).
Augmented reality for STEM learning: A systematic review. Computers and Education, 123,
109–123.
─ Jamali, S., Fairuz, M. Wai, K. y Oskam, Ch. (2015). Utilising mobile-
augmented reality for learning human anatomy. Procedia Social and Behavioral
Sciences, 197, 659-668. https://doi.org/10.1016/j.sbs- pro.2015.07.054.
─ Jansen, H. (2012). La lógica de la investigación por encuesta cualitativa
y su posición en el campo de los métodos de investigación social, Paradigmas,
4, 39-72.
─ Jeřábek, T., Rambousek, V. y
Wildová, R. (2014). Specifics of Visual Perception of The Augmented
Reality in The Context of Education. Procedia Social and Behavioral Sciences,
159, 598-604. https:/doi.org/10.1016/j. sbspro.2014.12.432.
─
Jick, T.D. (1979): "Mixing Qualitative and
Quantitative Methods: Triangulation in action". Administrative Science
Quarterly. Vol. 24. Qualitative Methodology. December. P. 602-610.
─ Jiménez, D., Sancho, P., y
Sánchez, S. (2019). Perfil del futuro docente: Nuevos retos en el marco de
EEES. Contextos Educativos. Revista de Educación, 23, 125-139. https://doi.org/10.18172/con.3471
─ Jiménez-Sánchez, C. (2020).
Impacto de la Pandemia por SARS-CoV2 sobre la Educación. Revista electrónica
Educare, Suplemento Especial, 24 https://doi.org/10.15359/ree.24-S.1
─ Johnson, L. y Adams, S., (2016). NMC Horizon Report: 2016 Higher
Education Edition. Austin, Texas: The New Media Consortium.
─ Johnson, L., Adams Becker, S., Cummins, M., Estrada, V., Freeman, A.,
& Ludgate, H. (2013). Technology
Outlook for Australian Tertiary Education 2013-2018: An NMC Horizon Project
Regional Analysis. Austin, Texas: The New Media Consortium.
─ Johnson, L., Becker, S., Cummins, M., Estrada, V., Freeman, A. y Hall,
C. (2016). NMC Horizon Report: 2016. Higher Education Edition. Austin, Texas:
The New Media Consortium.
─ Johnson, L., Smith, R., Levine, A. y Haywood, K. (2010). NMC Horizon
Report: 2010 K-12 Edition. Austin, Texas: The New Media Consortium. https://www.learntechlib.org/p/182020/.
─ Joo-Nagata, J., Martínez
Abad, F., García-Bermejo Giner, J., & García-Peñalvo, F. J. (2017). Augmented reality and pedestrian navigation through its implementation
in m-learning and e-learning: Evaluation of an educational program in Chile. Computers & Education, 111, 1–17.
https://doi.org/10.1016/j. compedu.2017.04.003.
─
Kalemkuş, J., & Kalemkuş, K. (2022): Effect
of the use of augmented reality applications on academic achievement of student
in science education: meta analysis review, Interactive Learning
Environments, https://doi.org/10.1080/10494820.2022.2027458
─ Kali, Y., Baram-Tsabari, A., y Schejter A. (Eds.) (2019). Learning in a networked society: Spontaneous
and designed technology enhanced learning communities. Springer’s Computer
Supported Collaborative Learning Series.
─ Kamarainen, A. A. M., Shari, M, Tina, G., Allison B., Diana, M, Shane,
T., & Dede. C. (2013). EcoMOBILE: Integrating augmented reality and
probeware with environmental education field trips. Computers & Education 68, 545-556
doi:10.1016/j.compedu.2013.02.018
─
Kamphuis, C., Barsom,
E., Schijven, M., & Christoph, N. (2014). Augmented reality in medical
education? Perspectives on Medical Education, 3(4), 300–311. https://doi.org/10.1007/s40037-013-0107-7
─ Karagozlu, D. (2018). Determination of the impact of augmented reality
application on the success and problem-solving skills of students. Quality and Quantity, 52(5), 2393–2402.
https://doi.org/10.1007/s11135-017-0674-5.
─ Kato, H. (2010). Return to the origin of Augmented Reality [Archivo de
vídeo]. Presentation at IEEE International Symposium on Mixed and Augmented
Reality 2010 (Seoul, Korea). Panel discussion: The Future of ISMAR:
Converging Science, Business, and Art (organized by Henry Fuchs and Christian
Sandor). http://www.youtube.com/watch?v=b33eqcVz7X8
─ Kellems, R. O., Cacciatore, G., y Osborne, K. (2019). Using an Augmented
Reality-Based Teaching Strategy to Teach Mathematics to Secondary Students with
Disabilities. Career Development and Transition for Exceptional Individuals, 42(4), 253-258.
─ Keller, J. M. (2010). Motivational
design for learning and performance. New York: Springer Science+Business
─ Kesim, M., y Ozarslan, Y. (2012). Augmented Reality in Education:
Current Technologies and the Potential for Education. Procedia - Social and
Behavioral Sciences, 47, 297–302.
─ Kim. K., J. Hwang, J & Zo, H. & Lee. H. (2016). Understanding
users’ continuance intention toward smartphone augmented reality applications. Information Development, 32 (2), 161-174.
─ Kljun, M., Čelar, M., Pucihar, K. Č., Alexander, J., Weerasinghe, M.,
Campos, C. (2019). Augmentation not duplication: Considerations for the design
of digitally-augmented comic books. In Proceedings of the 2019 CHI
conference on human factors in computing systems - CHI ’19 (pp. 1–12).
https://doi.org/10.1145/ 3290605.3300333.
─ Kukulska-Hulme, A. (2012). How should the higher education work- force
adapt to advancements in technology for teaching and lear- ning? The
Internet and Higher Education, 15(4), 247-254. https://
doi.org/10.1016/J.IHEDUC.2011.12.002.
─ Lai, A. F., Chen, C. H., & Lee, G. Y. (2019). An augmented
reality-based learning approach to enhancing students’ science reading
performances from the perspective of the cognitive load theory. British
Journal of Educational Technology, 50 (1), 232–247. https://doi.org/10.1111/bjet.12716
─ Landeta, J. (1999). El
método Delphi: una técnica de previsión para la incertidumbre. Ariel.
─ Lee, I.-J., Chen, C.-H., Wang, C.-P., & Chung, C.-H. (2018).
Augmented reality plus concept map technique to teach children with ASD to use
sociales cues when meeting and greeting. The Asia-Pacific Education Researcher, 27(3), 227–243. https://doi.org/10.1007/s40299-018-0382-5.
─ Lens-Fitzgerald, M. (2009). Augmented Reality Hyper Cycle. http://www.sprxmobile.com/the-augmented-realityhype-cycle.
─ Llorente, M.C., Cabero, J.,
& Barroso, J. (2015). El papel del profesorado y el alumnado en los nuevos
entornos tecnológicos, In J. Cabero, J., & Barroso, J. (Coords), Nuevos
retos en tecnología educativa (pp. 217-237). Síntesis.
─ Loorbach, N., Peters, O.,
Karreman, J. y Steehouder, M. (2015). Validation of the Instructional Materials
Motivation Survey (IMMS) in a self-directed instructional setting aimed at
working with technology. British Journal of Educational Technology,
46(1), 204–218. doi:10.1111/bjet.12138.
─ López-Belmonte, J., Moreno-Guerrero, A. J., López-Núñez, J.
A., y Pozo-Sánchez, S. (2019). Analysis of the productive, structural, and
dynamic development of augmented reality in higher education research on the
Web of Science. Applied Sciences, 9(24), 1–21. https://doi.org/10.3390/app9245306
─
López-Belmonte, J.,
Pozo-Sánchez, S., Fuentes-Cabrera, A., y Romero-Rodríguez, J. M. (2020). Uses
and integration of augmented reality in the educational cooperatives of
Andalusia (Spain). JOTSE: Journal of Technology and Science Education, 10(1),
4–16. https://doi.org/10.3926/jotse.622
─ López-Belmonte, J., Pozo-Sánchez, S., Morales-Cevallos, M.ª. B., y López-Meneses, E. (2019).
Competencia digital de futuros docentes para efectuar un proceso de enseñanza y
aprendizaje mediante realidad virtual. EDUTEC. Revista Electrónica de
Tecnología Educativa, 67, 1-15.
https://doi.org/10.21556/edutec.2019.67.1327
─ López-Belmonte, J.,
Pozo-Sánchez, S., Vázquez-Cano., E., y López-Meneses, E. (2020). Análisis de la
incidencia de la edad en la competencia digital del profesorado
preuniversitario español. Revista Fuentes, 22(1), 75–87. https://doi.org/10.12795/revistafuentes.2020.v22.i1.07
─ López-Gil, M y
Sevillano-García. M.L. (2020): Desarrollo de competencias digitales de
estudiantes universitarios en contextos informales de aprendizaje, Educatio
Siglo XXI, Vol. 38 nº 1 · 2020, pp. 53-78 53.
http://dx.doi.org/10.6018/educatio.413141
─ López-Gil, M., y
Bernal-Bravo, C. (2019). El perfil del profesorado en la Sociedad Red:
reflexiones sobre las competencias digitales de los y las estudiantes en
Educación de la Universidad de Cádiz. IJERI:
International Journal of Educational Research and Innovation, 11, 83-100.
https://www.upo.es/revistas/index.php/IJERI/article/view/3265
─ López-Gómez, E. (2018). El
método Delphi en la investigación actual en educación: una revisión teórica y
metodológica. Educación XXI, 21(1), 17–40. https://doi.org/10.5944/educxx1.20169
─ López-Meneses, E. (2020). Tecnologías
de la Información y la Comunicación en la praxis universitaria. Octaedro.
─ López-Meneses, E. y
Vázquez-Cano, E. (2013). WEB 2.0. Tools for social
Educator training in Higher Education. International Journal of Research In Social Sciences, 3(2), 1-13.
─ López-Meneses, E.,
Sirignano, F. M., Vázquez-Cano, E, y Ramírez-Hurtado, J. M. (2020). University students’ digital competence in three areas of the DigCom 2.1
model: A comparative study at three European universities. Australasian Journal of
Educational Technology, 36(3), 69- 88. https://doi.org/10.14742/ajet.5583
─ López-Quintero, J. L.,
Pontes, A. y Varo, M. (2019). Las TIC en la enseñanza científico-técnica hispanoamericana:
Una revisión bibliográfica. Digital Education Review, 35, 229-243.
─ López-Romero, L., y
Aguaded-Gómez, M. (2015). Teaching media literacy in
colleges of education and communication. Comunicar, 44 (22), 187-195. https://doi.org/10.3916/C44-2015-20
─ Lorenzo, G., Gómez-Puerta,
M., Arráez-Vera, G., y Lorenzo-Lledó, A. (2018). Preliminary
study of augmented reality as an instrument for improvement of social skills in
children with autism spectrum disorder. Education and Information Technologies, 24, 181-204. https://doi.org/10.1007/s10639-018-9768-5.
─ Lu, S. J. y Liu, Y. C.
(2015). Integrating augmented reality technology to
enhance children’s learning in marine education. Environmental Education
Research, 21(4),
525-541.
─ Ludwig, B. (1997). Predicting the future: Have you considered using the
Delphi methodology? Journal of Extension, 35 (5) 1-4.
https://www.scienceopen.com/document?vid=747469d0-a626-40a2-a2c6-14f480ade631
─
Maas, M.J. y Hughes, J.M. (2020). Virtual,
augmented and mixed reality in K–12 education: A review of the literature. Technology, Pedagogy
and Education, 29(2), 231–249. https://doi.org/10.1080/1475939X.2020.1737210
─
Mace, R. (2020). Reformulando lo
ordinario: ciberespacio y educación. Teoría de la Educación. Revista
Interuniversitaria, 32(2), 109–129. https://doi.org/10.14201/teri.22473
─
Mahlow, C., y Hediger, A. (2019). Digital
transformation in higher education. Buzzword or opportunity? eLearn, 5(13).
https://doi.org/10.1145/3329488/3331171
─
Marimon-Martí, M., Cabero, J., Castañeda,
L., Coll, C., de Oliveira, J.M., y Rodríguez-Triana, M. J. (2022). Construir el
conocimiento en la era digital: retos y reflexiones. RED. Revista Educación
a Distancia, 22(69). http://dx.doi.org/10.6018/red.505661
─
Marín-Díaz, V. (2016). Posibilidades de uso de
la Realidad Aumentada en la educación inclusiva. Estudio de caso [Possibilities of use of Augmented Reality in inclusive
education. Case study]. Ensayos, Revista de la Facultad de Educación de
Albacete, 31(2), 57-68.
─
Marín-Díaz, V. (2017a).
The relationships between Augmented Reality and inclusive education in Higher
Education. Bordón, 69(3), 125-142. https://doi.org/10.13042/Bordon.2017.51123
─
Marín-Díaz, V. (2017b).
The Augmented Reality in the educational sphere of student of degree in
childhood education. Case study. Pixel Bit, Revista de Medios y educación, 51,
9-24. http://dx.doi.org/10.12795/pixelbit.2017.i51.01
─
Marín-Díaz, V., Cabero-Almenara, J., y
Gallego-Pérez, O. M. (2018). Motivación y realidad aumentada: Alumnos como
consumidores y productores de objetos de aprendizaje. Motivation and augmented
reality: Students as consumers and producers of learning objects. Aula Abierta,
47(3), 337-346. https://doi.org/10.17811/rifie.47.3.2018.337-346
─
Marín-Diaz, V., y Sampedro-Requena, B.E (2020).
La realidad aumentada en la educación primera desde la visión de los
estudiantes. Alteridad, 15 (1), 61-73. https://doi.org/10.17163/alt.v15n1.2020.05
─
Marín-Díaz, V.; Sampedro-Requena, B. E.; Vega,
E. (2022). La realidad virtual y aumentada en el aula de secundaria. Campus
Virtuales, 11(1), 225-236. https://doi.org/10.54988/cv.2022.1.1030
─
Martínez Pérez, S.; Fernández Robles, B. (2018).
objetos de realidad amentada: percepciones del alumnado de Pedagogía. Pixel
bit, Revista de medios y educación, 53, 207-220.
doi:10.12795/pixelbit.2018.i53.14.
─
Martínez Pérez, S.; Fernández Robles, B.; Barroso,
J. (2021). La realidad aumentada como recurso para la formación en la educación
superior. Campus Virtuales, 10(1), 9-19
─ Martínez-Sánchez, F. (2007).
La sociedad de la información. La tecnología desde el campo de estudios CTS. En
J. Cabero (Coord.). Tecnología educativa,
pp. 1-11. McGraw-Hill.
─ Masneri, S., Domínguez, A.,
Sanz, M., Tamayo, I., Zorrilla, M., Larrañaga, M. Arruarte, A. (2022). Collaborative Multi-user
Augmented Reality Solutions in the Classroom. In: Auer, M.E., Hortsch, H.,
Michler, O., Köhler, T. (eds) Mobility for Smart Cities and Regional
Development - Challenges for Higher Education. ICL 2021. Lecture Notes in
Networks and Systems, vol 390. Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-030-93907-6_106
─
McKernan, J. (1999). Investigación-acción y
currículum. Métodos y recursos para profesionales reflexivos. Madrid. Morata
─ Mendieta, C., Cobos, D.
& Vázquez-Cano, E. (2016). La percepción de los docentes sobre la
funcionalidad educo-formativa de las TIC en la Universidad Nacional Autónoma de
Nicaragua (UNAM-Managua). Revista Latinoamericana de Tecnología Educativa
(RELATEC), 15(3), 113-126.
─ Milgram, P. y Kishino, F. (1994). A Taxonomy of Mixed
Reality Visual Displays. IEICE Transactions on Information and Systems
E77-d (12), 1321- 1329.
─
Monteiro, A. R., y Leite, C. (2021). Digital
literacies in higher education: Skills, uses, opportunities and obstacles to
digital transformation. RED. Revista Educación a Distancia, 21(65),
1–20. https://doi.org/10.6018/red.438721
─ Morales,
P. (2006). Las pruebas objetivas: normas, modalidades y cuestiones discutidas.
Universidad Pontificia Comillas. Recuperado de Http://www. Upcomillas.
Es/Personal/Peter/Otrosdocumentos/PruebasObjetivas.pdf
─ Moreno-Guerrero, A. J., Alonso, S., Ramos, M., Campos-Soto,
M. N., & Gómez, G. (2020). Augmented reality as a resource for improving
learning in the physical education classroom. International Journal of Environmental
Research and Public Health, 17(10), 1–13. https://doi.org/10.3390/ijerph17103637
─ Moreno-Martínez, N. M. y
Morales-Cevallos, M.ª B. (2021). COVID-19 desde una óptica tecno-educativa a
través de markerspaces. International Journal of Educational Research
and Innovation (IJERI), 15, 57-72.
─ Moreno-Martínez, N. M.,
Leiva Olivencia, J.J. y Ordóñez, E. (2015).
La
realidad aumentada como factor de calidad e innovación educativa. En J.L.
Sarasola Sánchez-Serrano; L. Molona García; M.I. Hernández Romero; N.M. Moreno
Martínez y E. López Meneses (Dirs.), I Seminario Internacional
Hispano-Mexicano de Formación, Investigación e Innovación Universitaria, 9
y 10 de Junio de 2015 (pp.102-111). Editorial AFOE.
─ Moreno-Martínez, N. y Leiva
Olivencia, J. J. (2017). Experiencias formativas de uso didáctico de la
realidad aumentada con alumnado del grado de educación primaria en la
universidad de Málaga, Revista de
Educación Mediática y TIC (Edmetic), 6 (1), 81-104.
─ Moreno-Martínez, N.M. y
López-Meneses, E. (2021). Tecnologías emergentes para el desarrollo del pensamiento
computacional del alumnado con altas capacidades desde un enfoque gamificado.
En E. Vázquez-Cano, Gamificación en el aula, (p. 153-172). McGraw.
─ Moreno-Martínez, N.M. y
Ramírez, M.B. (2016). Uso didáctico de la realidad virtual en los Grados de
Educación Infantil y Educación Primaria. En A. Matas Terrón, J.J. Leiva
Olivencia, N.M. Moreno Martínez, N. M., A.H. Martín Padilla y E. López Meneses,
E. (Coords.). I Seminario Internacional de Innovación docente e
Investigación Educativa. Editorial AFOE.
─ Moreno-Martínez, N.M., Leiva
Olivencia, J.J. y López-Meneses, E. (2016). Experiencia formativa en el uso
didáctico de tecnologías emergentes con estudiantes del máster de formación del
profesorado en educación secundaria en la Universidad de Málaga. En R.
Roig-Vila (Ed.). Tecnología, innovación e investigación en los procesos de
enseñanza-aprendizaje (pp. 2733-2764). Octaedro.
─ Moreno-Martínez, N.M.,
López-Meneses, E. y Leiva Olivencia, J.J. (2016). Tecnologías emergentes para
el desarrollo de la innovación educativa: Modelado en 3D y Realidad
Aumentada. En J. Gómez Galán, E. López Meneses, L. Molina García, A. Jaén
Martínez y A.H. Martín Padilla (Eds.), I Congreso Virtual Internacional en
Formación, Investigación e Innovación Educativa. Libro de Actas. Universidad
Metropolitana UMET). Sistema Universitario Ana G. Méndez San Juan (Puerto
Rico), 17,18 y 19 de febrero de 2016. Editorial AFOE.
─ Moreno-Martínez, N.M.,
López-Meneses, E. y Leiva Olivencia, J.J. (2018). Experiencia universitaria con
realidad aumentada y realidad virtual para construir innovación educativa. En
E. López Meneses, D. Cobos-Sanchiz, A.H. Martín-Padilla, L. Molina García y A.
Jaén Martínez (Eds.). Experiencias pedagógicas e innovación educativa.
Aportaciones desde la praxis docente e investigadora (pp.1196-1213).
Octaedro.
─ Morera,
M. C. (2011). ¿Qué sabemos de la medida de las competencias? Características y
problemas psicométricos en la evaluación de competencias, en Bordón. Revista de Pedagogía, 63(1),
109–123.
─ Muñoz-Cristóbal, J. A.,
Jorrin-Abellán, I. M., Asensio- Pérez, J. I., Martínez-Mones, A., Prieto, L.
P., & Dimitriadis, Y. (2015). Supporting teacher orchestration
in ubiquitous learning environments: A study in primary education. Learning Technologies, IEEE Transactions
on Learning, 8(1), 83-97.
─ Neven, A. M., Hala, H. & Mohamed, I. (2011). ARSC: Augmented Reality
Student Card An Augmented reality Solution for the educational field. Computers & Education, 56, 1045-1061. http://dx.doi.org/10.1016/j.compedu.2010.10.019
─ Nugent, W.R. (1991). Virtual Reality: Advanced Imaging Special Effects
Let You Roam in Cyberspace. Journal of the American Society for Information Science, 42(8), 609.
─ Okechukwu, M. & Udoka, F. (2011). Understanding Virtual Reality
Technology: Advances and Applications. En Schmidt, M. (Ed.). Advances in
Computer Science and Engineering, Intech, (pp. 54-70). IntechOpen.
─
Onbaşılı, Ü. İ. (2018). Artırılmış gerçeklik
uygulamalarının ilkokul öğrencilerinin artırılmış gerçeklik uygulamalarına
yönelik tutumlarına ve fen motivasyonlarına etkisi. Ege Eğitim Dergisi, 19(1),
320–337.
─
Oppermann, M. (2000): "Triangulation - A
Methodological discussion". International Journal of Tourism Research.
Vol. 2. N. 2. Pp. 141-146.
─ Orellana, D. M. (2007).
Incorporación de las Tecnologías de la Información y Comunicación en la
Formación Inicial del Profesorado. Estudio de Caso UPNFM, Honduras. [Tesis
doctoral inédita, Universidad de Salamanca].
─ Ortoll, E. (2007). La
alfabetización digital en
los procesos de
inclusión social.Barcelona,
España: Editorial UOC.
─ Panagiotis, G., Adamantios,
P., Efthymios, V., & Admos, A. (2011). Informatics
and Communication Technologies (ICT) and In-service Teachers’ Training. Review of European Studies,
3(1), 2-12.
doi:10.5539/res.v3n1p2
─
Pangrazio, L., y Sefton-Green, J. (2021).
Digital Rights, Digital Citizenship and Digital Literacy: What’s the
Difference? Journal of New Approaches in Educational Research, 10(1),
15–27. https://doi.org/10.7821/naer.2021.1.616
─ Park, Y. J., Ro, H., Lee, N.
K., & Han, T.-D. (2019). Deep-cARe: Projection-Based
Home Care Augmented Reality System with Deep Learning for Elderly. Applied Sciences-Basel, 9(18), 3897.
─
Paul, J. (1996): "Between Method
Triangulation". The International Journal of Organizational Analysis. Vol.
4. N. 2. April. Pp. 135-153.
─ Pedraza, C., Amado, O.,
Lasso, E. & Munévar, P. (2017). La experiencia de la realidad aumentada
(RA) en la formación del profesorado en la universidad nacional abierta y a
distancia UNAD- Colombia. Pixel-Bit. Revista de Medios y Educación. 51,
111-13. https://doi.org/10.12795/pixelbit.2017.i51.08
─ Pérez-Gómez, A. (2015).
Siete tesis a debate. Cuadernos de Pedagogía, 462, 16-20.
─ Pérez-Pérez, M., Gómez, E.,
y Sebastián, M. (2018). Delphi Prospection on Additive
Manufacturing in 2030: Implications for Education and Employment in Spain. Materials, 11(9). https://doi.org/10.3390/ma11091500
─ Pill, J. (1971). The Delphi method: Substance, context, a critique and
an annotated bibliography. Socio-Economic Planning Science, 5, 57-71.
─ Pinto-Santos, A. R., y
Pérez-Garcías, A. (2022). Gestión curricular y desarrollo de la competencia
digital docente en la formación inicial del profesorado. Revista de
Educación a Distancia (RED), 22(69). https://doi.org/10.6018/red.493551
─
Polyzou, S.,
Botsoglou, K., Zygouris, N. & Stamoulis, G. (2022) Interactive books
for preschool children: from traditional interactive paper books to augmented
reality books: listening to children's voices through mosaic approach,
Education 3-13, https://doi.org/10.1080/03004279.2021.2025131
─ Pozo, M. T., Gutiérrez, J. y
Rodríguez, C. (2007). El uso del método Delphi en la definición de los
criterios para una formación de calidad en animación sociocultural y tiempo
libre, Revista de Investigación Educativa, 25(2), 351-366.
─ Prendes, C. (2015). Realidad aumentada y educación: análisis de
experiencias prácticas. Pixel-Bit.
Revista de Medios y Educación, 46,
187-203.
─ Ramírez-Fernández, M. B.
(2014). Modelo de reglas difuso para el análisis y evaluación de MOOCS con la
norma UNE 66181 de calidad de la formación virtual. [Tesis doctoral].
Universidad Pablo de Olavide, Facultad Ciencias Sociales, España.
─ Ramírez-Fernández, M. B.,
Salmerón, J. L. & López-Meneses, E. (2015). Comparativa entre instrumentos
de evaluación de calidad de cursos MOOC: ADECUR vs Normas UNE 66181:2012. RUSC Universities and Knowledge Society Journal, 12(1), 131-144. http://dx.doi. org/10.7238/rusc.v12i1.2258.
─ Rasimah, C.; Ahmad, A. &
Zaman, H. (2011). Evaluation of user acceptance of
mixted reality technology. Australasian Journal of Educational Technology, 27, 1369-1387.
─ Reguant-Álvarez, M. y
Torrado-Fonseca, M. (2016). El método Delphi. REIRE, Revista d´Innovació i
Recerca en Educació, 9 (1), 87-102.
https://doi.org/10.1344/reire2016.9.1916
─ Remedios-Pitre, E.,
Moscote-Almanza, H., Curiel-Gómez, R., Archila, J. E. & Amaya-López, N.
(2017). Acceso y uso de la web 2.0 en
los ambientes educativos étnicos de Riohacha-La Guajira. Revista Lasallista
de Investigación, 14(1), 126-132.
─ Rice, R. (2009). Augmented vision and the decade of ubiquity.
http://curiousraven.com/future-vision/2009/3/20/augmented-visionand-the-decade-ofubiquity.html.
─ Rodríguez, A. M., Cáceres,
M. P., y Alonso, S. (2018). La competencia digital del futuro docente: análisis
bibliométrico de la productividad científica indexada en Scopus. International Journal of Educational Research and Innovation. IJERI, 10, 317-333. https://www.upo.es/revistas/index.php/IJERI/article/view/2960
─ Rodríguez, M. F.; Camacho,
A. y Álvarez, M.C. (2019). El acceso a la Inspección Educativa en España. Un
estudio mediante la técnica Delphi. Avances en Supervisión Educativa. Revista
de la Asociación de Inspectores de Educación en España, 31.
https://doi.org/10.23824/ase.v0i31.644
─ Rodríguez,
Ó. (2005). La triangulación como estrategia de investigación en ciencias
sociales. Revista Madrid, 31(2). Recuperado de https://bityl.co/6VxO
─ Rodríguez-Sánchez, M. y
Revilla-Rodríguez, P. (2016). Las competencias generales y transversales del
Grado en Logopedia desde la perspectiva del alumno. Educatio Siglo XXI, 34(1),
113-136.
─ Roll, MJJ, Ifenthaler, D.
(2021). Competencias digitales multidisciplinarias de los profesores de
formación profesional en formación. Empirical Res Voc Ed Train 13, 7.
https://doi.org/10.1186/s40461-021-00112-4
─ Ruiz, A. P., Martínez, A.
C.y Perales, R. G. (2018). Integración de TIC de la Web 2.0 en el campus
virtual universitario de la UCLM. (Estudio inter-sujetos). REXE-Revista de
Estudios y Experiencias en Educación, 2(3), 103-113. https://doi.org/10.21703/rexe.Especial320181031139
─ Sáez-López, J. M., Sevillano-García, M. L., y
Pascual-Sevillano, M. A. (2019). Aplicación del juego ubicuo con realidad
aumentada en Educación Primaria. Comunicar: Revista científica
iberoamericana de comunicación y educación, 61, 71–82. https://doi.org/10.3916/C61-2019-06
─ Salas,
Héctor. (2011). Investigación Cuantitativa (Monismo Metodológico) y Cualitativa
(Dualismo Metodológico): El status epistémico de los resultados de la
investigación en las disciplinas sociales. Cinta de moebio, (40), 1-21. https://dx.doi.org/10.4067/S0717-554X2011000100001
─
Saltan, F., y Arslan, Ö. (2017). The use of augmented reality
in formal education: A scoping review. Eurasia Journal of Mathematics,
Science and Technology Education, 13(2), 503–520.
─ Sampedro, B. (2015). Las TIC
y la educación social en el siglo XXI. Edmetic, 5(1), 8-24.
─
Sánchez-Romero, F.J; Ferrer Gisbert, C.M;
Redón-Santafé, M; Torregrosa Soler, J. B; Ferrán Gozálvez, J.J. (2019). Evaluación retroactiva mediante uso de
pruebas objetivas tipo test. Congresos de la Universitat Politècnica de
València, IN-RED 2019: V Congreso de Innovación Educativa y Docencia en Red. http://dx.doi.org/10.4995/INRED2019.2019.10452
─
Sánchez-Vera, M.M; Prendes-Espinosa, M. P
(2015). Más allá de las pruebas objetivas y la evaluación por pares:
alternativas de evaluación en los MOOC. RUSC.
Universities and Knowledge Society Journal, vol. 12, núm. 1, enero-febrero,
2015, pp. 119-130. http://www.redalyc.org/articulo.oa?id=78033494011
─
Sancho-Gil, J. M., Rivera-Vargas, P., y
Miño-Puigcercós, R. (2020). Moving beyond the predictable failure of Ed-Tech
initiatives. Learning, Media and Technology, 45(1), 61–75. https://n9.cl/4jt35
─ Sandia Saldivia, B., Arnal
Sandia, G., Moreno, Y., Mujica, A., Hernández, D. & Páez Monzón, G. (2018).
Simulando el ambiente de innovación en el salón de clase. aprendizaje basado en
productos. VISUS Revista Politécnica de Desarrollo e Innovación, 2(1),
10-20.
─ Santos, M. Wolde, A.,
Taketomi, T., Yamamoto, G., Rodrigo, M., San- dor, Ch. &
Kato, H. (2016). Augmented reality as multimedia: the case for situated
vocabulary learning. Research and Practice in Techology Enhanced Learning, 11(4), 1-23.
─ Sanz-Gil, J. J.
(2014). WhatsApp: Potencialidad educativa versus dependencia y adicción.
En Revista Didáctica, Innovación y Multimedia, 30, 1-20.
─ Schworm, S. & Gruber, H. (2012). E-Learning in universities:
Supporting help-seeking processes by instructional prompts. British Journal of
Educational Technology, 43, 272-281.
─
Seifert, T., & Tshuva-Albo, V. (22-24 April
2014). Teaching based augmented reality and smartphones to promote learning
motivation among middle school students [Conference presentation]. Virtual
Conference: 19th Annual TCC Worldwide Online Conference, Hawaii, USA. https://scholarspace.manoa.hawaii.edu/bitstream/10125/69185/2014-Seifert.pdf.
─
Şentürk, M. (2018). Mobil artırılmış gerçeklik
uygulamalarının yedinci sınıf “güneş sistemi ve ötesi” ünitesinde
kullanılmasının öğrencilerin akademik başarı, motivasyon, fene ve teknolojiye
yönelik tutumlarına etkisinin Solomon dört gruplu modelle incelenmesi
(Publication No. 494794) [Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi].YÖK Ulusal
Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=vbVkXe1KChYWNElr1MuLZu1Mmp59nA6H4YdVZojmphPH2tnosElW2t6wSQZwZab8.
─ Sevillano, M.ª L., y
Vázquez-Cano, E. (2015). The impact of digital mobile
devices in Higher Education. Educational Technology & Society, 18(1), 106-118.
─ Sierra
Bravo, R (1994). Técnicas de investigación social. Teoría y ejercicios. Madrid.
Editorial Paraninfo.
─
Sirakaya, M., & Kilic Cakmak, E. (2018). The
effect of augmented reality use on achievement, misconception and course
engagement. Contemporary Educational Technology, 9(3), 297–314. https://doi.org/10.30935/cet.444119.
─ Sirakaya, M., y Çakmak, E. K. (2017). Investigating student attitudes
towards augmented reality. Malaysian Online Journal of Educational Technology, 6(1), 30–44.
─ Sommeraurer, P. y Müller, O. (2014). Augmented reality in informal
learning environments: A field experiment in mathematics exhibition. Computers & Education, 79, 59-68.
https://doi.org/10.1016/j.compedu.2014.07.013
─ Steuter,
J (2011). The Delphi method: an efficient procedure to generate knowledge. Skeletal
Radiol, 40, 959-961.
─ Tafazoli, D., Huertas Abril,
C., & Gómez Parra, M.ª E. (2019). Technology-Based Review on
Computer-Assisted Language Learning: A Chronological Perspective. Píxel-Bit. Revista de Medios
y Educación, 54, 29-44. http://dx.doi.org/10.12795/pixelbit.2019.i54.02
─
Tarng, W., Ou, K. L., Yu, C. S., Liou, F. L.,
& Liou, H. H. (2015). Development of a virtual butterfly ecological system
based on augmented reality and mobile learning technologies. Virtual Reality,
19(3-4), 253–266. https://doi.org/10.1007/s10055-015-0265-5.
─ Tecnológico de Monterrey
(2015). Reporte EduTrends. Radar de
Innovación Educativa 2015,
Tecnológico de Monterrey, Monterrey, México.
─ Terán, K. (2012). Realidad
Aumentada sus desafíos y aplicaciones para el E-Learning. En VV.AA. IV Congreso Virtual Iberoamericano de calidad
en Educación a Distancia, Panamá 2012. https://bit.ly/3f3rrHq
─
Thees, M.; Kapp, S.; Strzys, M.P.; Beil, F.;
Lukowicz, P.; Kuhn, J. (2020). Effects of augmented reality on learning and
cognitive load in university physics laboratory courses. Computers in Human Behavior,108,
106316.
─ Toledo, P. y Sánchez-García,
J.M. (2017). Realidad Aumentada en Educación Primaria: efectos sobre el
aprendizaje. Revista Latinoamericana de Tecnología Educativa, 16 (1),
79-82
─ Torres-Barzabal, M. L.,
Martínez-Gimeno, A., Jaén- Martínez, A., & Hermosilla-Rodríguez, J. M.
(2022). La percepción del profesorado de la Universidad Pablo de Olavide sobre
su Competencia Digital Docente. Pixel-Bit. Revista De Medios Y Educación,
63, 35-64. https://doi.org/10.12795/pixelbit.91943
─ Tzima, S., Styliaras, G., & Bassounas, A. (2019). Augmented reality
applications in education: Teachers point of view. Education Sciences, 9(2),
1–18. https://doi.org/10.3390/educsci9020099
─ UNESCO. (2013). Policy guidelines for mobile learning. Ginebra:
United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization.
─
UNICEF (2020). LA EDUCACIÓN FRENTE AL
COVID-19 Propuestas para impulsar el derecho a la educación durante la
emergencia. Dirección de Sensibilización y Políticas de Infancia Área de
Educación en Derechos de Infancia y Ciudadanía Global
─ Vallés, M.S (1997). Técnicas
cualitativas de investigación social. Reflexión metodológica y práctica
profesional. Madrid: Síntesis.
─ Van den Hoff, R. (2013). Mastering the Global Transition on Our Way to
Society 3.0. Society
3.0 Foundation. https://society30.com/ publications.
─ Vázquez-Cano, E. (2015). El
Reto de la formación docente para el uso de dispositivos digitales móviles en
la Educación Superior. Perspectiva Educacional, 54(1), 149-162.
─ Vázquez-Cano, E.,
Gómez-Galán, J., Bernal-Bravo, C. y López-Meneses, E. (2021). El lenguaje
digital como base para la innovación universitaria con tecnologías. Evidencia
desde la bibliometría. En E. López-Meneses, A. Barrientos-Báez, D. Caldevilla y
B. Peña Acuña (Coords.) Innovación universitaria: reformulaciones en la
nueva educación, (p. 23-39). Octaedro.
─ Vázquez-Cano, E.,
Gómez-Galán, J., Burgos, C. G., y
López-Meneses, (2020). Realidad aumentada (RA) y procesos didácticos en la
universidad: estudio descriptivo de nuevas aplicaciones para el desarrollo de
competencias digitales. Psychology, Society, & Education 12 (2), 275-290.
─ Vázquez-Cano, E.,
Gómez-Galán, J., Infante-Moro, A., y López-Meneses, E. (2020). Incidence of a Non-Sustainability Use of Technology on Students’ Reading
Performance in Pisa. Sustainability, 12(2), 749. https://doi.org/10.3390/su12020749
─ Vázquez-Cano, E., León, M.,
Parra, M. E. y López-Meneses, E. (2020). Analysis
of Interpersonal Competences in the Use of ICT in the Spanish University
Context. Sustainability,12(2), 476.
https://doi.org/10.3390/su12020476
─ Vázquez-Cano, E.,
López-Meneses, E. y Barroso, J. (2015). El futuro de los MOOC: retos de la
formación on-line, masiva y abierta. Síntesis.
─
Vázquez-Cano, E., López-Meneses, E.,
Gómez-Galán, J., y Parra-González, M. E. (2021). Prácticas universitarias
innovadoras sobre las ventajas educativas y desventajas de los entornos
MOOC. Revista de Educación a Distancia (RED), 21(66). https://doi.org/10.6018/red.422141
─
Veraszto, E., Franco de Camargo, J., Barros
Filho, J., & García García, F. (2012). Estrategias para el desarrollo de
contenido educativo 3D: Producción de animaciones modeladas por ordenador
utilizando software libre. Revista ICONO 14. Revista Científica De
Comunicación y Tecnologías Emergentes, 10(1), 198-212.
https://doi.org/10.7195/ri14.v10i1.26
─
Vidal, I. M. G., Cebreiro López, B., y Casal
Otero, L. (2021). Nuevas competencias digitales en estudiantes potenciadas con
el uso de Realidad Aumentada. Estudio Piloto. RIED. Revista Iberoamericana
de Educación a Distancia, 24(1), 137-157. http://dx.doi.org/10.5944/ried.24.1.
─ Villalustre, L. & Del
Moral, M.E. (2016) (coords.). Experiencias interactivas con realidad
aumentada en el aula. Octaedro.
─ Wang, Y.-H. (2017). Exploring the effectiveness of integrating augmented
reality-based materials to support writing activities. Computers & Education, 113, 162–176.
https://doi.org/10.1016/j.compedu.2017.04.013.
─
Williamson, B. (2019). El futuro del
currículum. La educación y el conocimiento en la era digital. Morata.
─ Williamson, B., Potter, J. y Eynon, R. (2019). New research problems and
agendas in learning, media and technology: the editors’ wishlist. Learning, Media and
Technology, 44(2),
87-91. https://doi.or g/10.1080/17439884.2019.1614953.
─ Wojciechowski, R. y Cellary, W. (2013). Evaluation of learners’ attitude
toward learning in ARIES augmented reality environments. Computers & Education, 68, 570-585.
http://dx.doi.org/10.1016/j.compedu.2013.02.014
─
Wojciechowski, R., & Cellary, W. (2013).
Evaluation of learners’ attitude toward learning in ARIES augmented reality
environments. Computers & Education, 68, 570–585. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2013.02.014.
─ Wu, H. S., Lee, S., Chang, H. Y. & Liang, J. (2013). Current status,
opportunities and challenges of augmented reality in education. Computers & Education, 62, 41-49. https://doi.org/10.1016/j.compe- du.2012.10.024
─ Wu, P.-H., Hwang, G.-J., Yang, M.-L., & Chen, C.-H. (2018). Impacts
of integrating the repertory grid into an augmented reality-based learning
design on students’ learning achievements, cognitive load and degree of
satisfaction. Interactive Learning Environments, 26 (2), 221–234. https://doi.org/10.1080/
10494820.2017.1294608.
─ Yang, S. J. H. (2006). Context aware ubiquitous learning environments
for peer-to-peer collaborative learning. Educational Technology & Society, 9(1), 188-201.
─
Yıldırım, S. (2016). Fen bilimleri dersinde
artırılmış gerçeklik uygulamalarının öğrencilerin başarısına, motivasyonuna,
problem çözme becerilerine yönelik algısına ve tutumlarına etkisi (Publication
No. 431264) [Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=cbOXH84ZayrLjc0tI-QXKkyZj1RJUjfDv6zZLAsR-zrJM2qwasx_EwrDmINrMpvK.
─ Yilmaz, R. M. (2016). Educational magic toys developed with augmented
reality technology for early childhood education. Computers in Human Behavior,
54,
240–248. https://doi.org/10.1016/j.chb.2015.07.040.
─ Ying, L. (2010). Augmented Reality for remote education. Advanced
Computer Theory and Engineering (ICACTE). 3rd International Conference on Advanced Computer
Theory and Engineering, 3(3), 187-191.
─ Yoon, S. A., Anderson, E., Park, M., Elinich, K., & Lin, J. (2018).
How augmented reality, textual, and collaborative scaffolds work
synergistically to improve learning in a science museum. Research in Science &
Technological Education, 36 (3), 261–281.
https://doi.org/10.1080/02635143.2017.1386645
─
Yuen, S., Yaoyuneyong, G., y Johnson,
E. (2011). Augmented reality: An overview and five directions for AR in
education. Journal of Educational Technology Development and Exchange
(JETDE), 4 (1). https://doi.org/10.18785/jetde.0401.10
─
Zhang, J., Sung, Y. T., Hou, H. T., & Chang,
K. E. (2014). The development and evaluation of an augmented reality-based
armillary sphere for astronomical observation instruction. Computers &
Education, 73, 178–188. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2014.01.003.